Czy dieta wegańska jest zdrowa? Kto nie powinien jej stosować?

Dieta wegańska jest dietą bezmięsną. W przeciwieństwie do wegetariańskiej, nie uwzględnia ona żadnych produktów odzwierzęcych – włącznie z jajami i nabiałem. Jej zwolennicy argumentują, że białko roślinne z powodzeniem zastępują zwierzęce, a warzywa i owoce zwierają wystarczające ilości witamin i minerałów. Przeciwnicy zwracają natomiast uwagę na ryzyko niedoboru witaminy B12, a także słabszą przyswajalność i dostępność biologiczną substancji zawartych w roślinach. Czy dieta wegańska rzeczywiście jest zdrowa?

Zalety diety wegańskiej

Popularność diety wegańskiej wynika nie tylko z aspektów etycznych, ale również jej korzystnego wpływu na zdrowie. Wyeliminowanie produktów odzwierzęcych obniża ciśnienie krwi oraz poziom cholesterolu LDL, co zmniejsza ryzyko rozwoju miażdżycy czy choroby niedokrwiennej serca. Wśród wegan odnotowuje się mniej cukrzyków, osób otyłych oraz pacjentów zmagających się z chorobami nowotworowymi. Korzyści te wynikają zarówno z rezygnacji z tłuszczów nasyconych oraz cholesterolu pokarmowego, jak i zwiększonej podaży związków bioaktywnych zawartych w warzywach i owocach. Weganie rzadziej też sięgają po produkty zawierające sztuczne barwniki, konserwanty czy aromaty, poszukując zamiast tego żywności ekologicznej i bogatej pod względem składników odżywczych.

Wady diety wegańskiej

W diecie wegańskiej dozwolone są jedynie produkty pochodzenia roślinnego, takie jak warzywa, owoce, orzechy, zboża, zioła czy strączki. Taki program żywienia zakłada całkowitą rezygnację z żywności pochodzenia zwierzęcego. Dotyczy to nie tylko mięsa, ryb, nabiału czy jaj, ale nawet miodu. W praktyce ilość produktów, z których czerpać można pełnowartościowe białko i wiele cennych substancji odżywczych jest mocno ograniczona. Dotyczy to chociażby witaminy B12, która występuje jedynie w pokarmach odzwierzęcych i musi być przez wegan suplementowana. W takim programie odżywiania problemem może być również niedostateczna kaloryczność posiłków, co zwiększa ryzyko niedoborów żywieniowych oraz braku energii. Dietę wegańską należy ponadto odpowiednio zbilansować, aby pokarmy nie były monotonne i w pełni spełniały dzienne zapotrzebowanie na mikro i makroskładniki.

Dieta wegańska dla sportowców

Sportowcy mają zwiększone zapotrzebowanie na białko, którego podaż jest niezbędna do regeneracji organizmu oraz rozwoju mięśni. W przypadku wegetarian nie stanowi to problemu, ponieważ mogą oni dostarczać niezbędne aminokwasy z jajek czy nabiału. Dobrym sposobem na uzupełnienie ewentualnych niedoborów będzie dla nich także białko serwatkowe, które nabyć można w sklepach oferujących profesjonalne suplementy i odżywki. Sportowcy-weganie muszą z kolei szczególną uwagę przykładać do znajomości animogramów roślin, a także umiejętnie zestawiać ze sobą elementy posiłków. Dodatkowym utrudnieniem jest dla nich konieczność rezygnacji z pokarmów, które na etapie produkcji miały styczność z produktami pochodzenia zwierzęcego. W takim przypadku trudniejsze okazuje się także samo budowanie masy mięśniowej, ze względu na niższą przyswajalność białka roślinnego.

Dieta wegańska dla kobiet w ciąży

Zgodnie z zaleceniami Amerykańskiego Stowarzyszenia Dietetycznego, właściwie zbilansowana dieta wegańska w pełni spełnia zapotrzebowanie kobiet w ciąży oraz karmiących piersią. Żywność pochodzenia roślinnego korzystnie wpływa na stan zdrowia zarówno matki, jak i płodu czy noworodka. Dieta wegańska jest bezpieczna również dla dzieci dorastających i nastolatków. Kluczowe znaczenie ma jednak odpowiednie jej zróżnicowanie, w czym pomóc może konsultacja z dietetykiem i lekarzem prowadzącym. Dotyczy to także kobiet, które jeszcze przed zajściem w ciążę były wegankami. Jeżeli wcześniej stosowana była tradycyjna dieta mięsna, przejście na weganizm również powinno być skonsultowane ze specjalistą. W każdym przypadku warto też pogłębiać swoją wiedzę na temat odżywiania, w czym bardzo pomocna może się okazać strona: https://wsibie.edu.pl/. W jej zasobach znajduje się także wiele porad dotyczących innych dziedzin zdrowia.